Đường Fructose là gì? Chúng có hại cho cơ thể không?

Fructose đã được nghiên cứu rất nhiều về tác động của chúng lên sức khỏe con người. Trong bài viết này, chúng ta sẽ định nghĩa đường fructose là gì, quá trình tiêu hóa fructose diễn ra như thế nào, cơ chế hoạt động của chúng trong cơ thể cũng như các bằng chứng hiện nay về ảnh hưởng của chúng lên sức khỏe con người.

Fructose và glucose?

Fructose là dạng đường tự nhiên chính được tìm thấy trong mật ong và trái cây (ví dụ: chà là, nho khô, quả sung, táo và nước ép trái cây tươi) và có lượng nhỏ trong một số loại rau (ví dụ như cà rốt). Fructose giống như glucose, là một loại đường đơn và ngọt nhất trong số các carbohydrate tự nhiên; một phân tử glucose và fructose kết hợp tạo ra đường sucrose. 

Đường sucrose được sử dụng ở nhà để nấu nướng và được dùng làm chất tạo ngọt trong sản xuất thực phẩm và đồ uống. Một nguồn khác của fructose là syrup glucose-fructose (trong đó syrup ngô có hàm lượng fructose cao) được làm từ ngô và lúa mì, được sử dụng làm chất tạo ngọt trong nhiều loại thực phẩm như mứt, chất bảo quản và bánh kẹo. Hàm lượng fructose của chúng có thể dao động từ 5% đến 50%. Nếu fructose chiếm hơn 50% khối lượng syrup, chúng nên có tên trong thành phần nguyên liệu là “Syrup Fructose-Glucose’. Fructose cung cấp năng lượng calo tương đương cho mỗi gram như bất kỳ loại đường hoặc carbohydrate tiêu hóa nào khác, tức 4 kilocalories trong mỗi gram.

Chức năng của fructose trong cơ thể

Fructose được tiêu hóa ở gan để sản xuất glucose là chủ yếu (~50%), một lượng nhỏ glycogen (>17%), lactate (~ 25%) và một lượng nhỏ axit béo. Glucose di chuyển trong máu đến tất cả các cơ quan và cơ bắp, nơi chúng được chuyển hóa thành năng lượng. Lactate và axit béo cũng là nguồn năng lượng cho cơ thể.

Một số nghiên cứu cho thấy lượng đường fructose cao có thể gây ra những thay đổi đối với quá trình chuyển hóa năng lượng của cơ thể. Nhiều nghiên cứu trong số này được thực hiện trên động vật, hoặc là những thử nghiệm ngắn hạn ở người, với mức độ fructose cao hơn nhiều so với tiêu thụ trong chế độ ăn trung bình. Phương pháp này được gọi là “siêu liều lượng” (hyper-dosing) cung cấp năng lượng trên nhu cầu bình thường và gây ra sự gia tăng mỡ trong máu, đây là một nguy cơ gây ra các bệnh chuyển hóa như bệnh tim, đột quỵ và tiểu đường loại 2. Nói chung, việc tăng khẩu phần ăn từ bất kỳ nguồn năng lượng nào dựa trên nhu cầu năng lượng cuối cùng sẽ dẫn đến tăng cân, trừ khi được cân bằng bởi tăng hoạt động thể chất. Béo phì, đặc biệt là dư thừa mỡ bụng và độc lập với chứng mỡ trong máu, rõ ràng có liên quan đến bệnh chuyển hóa. Tuy nhiên, trong các nghiên cứu không tăng fructose và sử dụng fructose ở mức phù hợp với mức tiêu thụ bình thường hàng ngày của fructose (bao gồm cả một phần của trái cây và rau quả), fructose không gây ra bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), cũng không phải là tăng mỡ trong máu để có thể có ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Vẫn còn một số tranh luận xung quanh vấn đề fructose được sử dụng trong nước ngọt và sự phát triển của bệnh tiểu đường loại 2: bằng chứng khoa học tại thời điểm này vẫn chưa đủ để đưa ra một bức tranh rõ ràng về việc liệu có một mối liên hệ giữa chúng hay không.

Fructose và việc tập thể dục

Những vận động viên tham gia các môn thể thao cường độ cao và sức bền thường nhận được nhiều lợi ích từ lượng đường fructose cao hơn bình thường trong các buổi tập thể dục để tăng hiệu suất và giảm mệt mỏi, đặc biệt là trong điều kiện nóng và ẩm. Thông thường, lượng đường fructose được tăng lên trong đồ uống thể thao kết hợp đường glucose và fructose và giúp thay thế chất lỏng, muối và carbohydrate bị mất trong khi hoạt động thể chất ở cường độ cao hoặc thời gian dài. Điều này có nghĩa là các vận động viên thường có lượng đường fructose cao hơn bình thường khi bổ sung chế độ ăn uống của họ bằng đồ uống thể thao trong khi tập thể dục nhưng họ có xu hướng ít chuyển hóa hơn và ít bệnh tim mạch hơn những người ít vận động do những tác động có lợi chung của hoạt động thể chất.

Vậy fructose có hại không?

Hiện tại có rất ít bằng chứng cho thấy fructose là nguyên nhân gây ra các vấn đề sức khỏe với lượng tiêu thụ thực phẩm trong chế độ ăn uống chung của châu Âu. Để bảo vệ sức khỏe, tránh dung nạp quá nhiều năng lượng (dù là từ fructose hay các nguồn khác), tham gia hoạt động thể chất thường xuyên, duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh, xem xét hàm lượng syrup fructose trên bao bì thực phẩm và có một chế độ ăn uống đa dạng, lành mạnh vẫn là lời khuyên tốt nhất.

Do vậy, cần phải cân đối việc sử dụng sao cho phù hợp để không gây ảnh hưởng đến cơ thể. Chọn mua nguồn đường này uy tín để tránh gặp phải sản phẩm không rõ nguồn gốc. Tham khảo trên shopee về sản phẩm này tại đây